Eigendom is verleden tijd dankzij modulair ontwerp
Zolang de consument gevraagd wordt producten te kopen en de koopprijs te betalen zal zijn focus gericht zijn op de laagste aanschafprijs. En dus blijven fabrikanten lineaire massaproducten produceren tegen zo laag mogelijke kosten. Uiteindelijk betalen we met z’n allen de echte prijs, want de uiteindelijke kosten van massaproductie en relatief snelle vervangingsinvesteringen voor consument en milieu zijn groot. Het kan anders, stelt Volgroen. Door over te stappen op het modulair ontwerpen van producten én door het eigendom te verleggen naar de producent en/of financieringspartij.
Van solitair naar modulair ontwerpen
Vooral bij consumptiegoederen ligt de nadruk al decennia op zo goedkoop mogelijk produceren en zo snel mogelijk vervangen van producten. Dat levert de producent immers op korte termijn immers de meeste verkoop en winst op. Er wordt daarom vooral solitair ontworpen: een product wordt als één geheel geproduceerd. Dan is het makkelijk iets compact te maken en te zorgen voor een goed functionerend geheel. In feite maakt men bij een solitair ontwerp één module. Het in massa produceren van die ene module levert schaal- en kostenvoordelen op. En dus een lage aanschafprijs voor de consument.
Modulair ontwerpen is het tegenovergestelde van solitair ontwerpen. Hoewel dit fenomeen al in de jaren 80 van de vorige eeuw doorgebroken is, werd het in heel veel producten bewust niet toegepast. Waar bij een solitair ontwerp een product als één geheel is ontworpen, wordt bij modulair ontwerpen gebruik gemaakt van verschillende apart ontwikkelde en apart geproduceerde modules. De kunst van modulair ontwerpen is ervoor te zorgen dat de modules goed met elkaar communiceren, alsof het een solitair ontwikkeld product is. Modulair ontwerpen is moeilijk, maar de ontwikkeling heeft gelukkig niet stil gestaan.
De voordelen, lagere kosten en een beter mileu
Het modulair ontworpen product is niet per se goedkoper in aanschaf, maar wel in gebruik. De ontwerpen zijn makkelijk te repareren en/of te verbeteren door vervanging van (één van) de modules. Zo krijgen deze producten een langere levensduur en een hogere restwaarde. Voor de consument betekent het dat de uiteindelijke kosten van een product lager worden. Het milieu profiteert, omdat het gebruik van grondstoffen en energie per product lager zal zijn. Daarnaast ontstaat een compleet nieuwe service-industrie. Er zijn immers mensen nodig die de modules repareren en upgrades kunnen inbouwen.
De toekomst is modulair met een hoge restwaarde
Modulair ontwerpen heeft toekomst als de lagere (gebruiks)kosten zich vertalen in lagere prijzen voor de consument. Dat kan ook, want de restwaarde van modulaire producten is hoger, omdat de verschillende modules waaruit het product is opgebouwd kunnen worden hergebruikt in andere producten en dus na vervanging nog waarde hebben. Bovendien kan de consument met enkele aanpassingen de gebruiksduur van het product verlengen. De gebruikskosten gaan omlaag en dus heeft modulair ontwerpen de toekomst.
De oplossing; zie af van eigendom en gebruik
Het is simpel: de focus van de consument moet verschuiven van aankoopprijs naar de gebruikskosten. En dat kan door producten niet langer te kopen, maar te huren. Door het eigendom niet bij de klant te leggen, wordt de producent of een financieringsmaatschappij de eigenaar. Het succes van modulair ontwerpen is daarmee het einde van eigendom bij de klant. De consument betaalt alleen nog de (lagere) gebruiksprijs. Zo leiden modulair ontwerpen en huurconstructies tot de circulaire economie van de toekomst. En dat is nu precies de gedachte achter de leaseconstructies van Volgroen.
Zie ook: Het bakeliet business model en Thomas Rau, Material Matters p 102 e.v